Επιμνημόσυνος Λόγος Δημάρχου στο ετήσιο μνημόσυνο του ηρωομάρτυρα Τομεάρχη της ΕΟΚΑ Γιαννάκη Στεφανίδη, 12/2/17 – Μετόχι Ιεράς Μονής Κύκκου
Ελληνίδες και Έλληνες
Μνημονεύουμε σήμερα τον τομεάρχη και θαρραλέο αγωνιστή Γιαννάκη Στεφανίδη, που έδωσε τη ζωή του στον Αγώνα για την Απελευθέρωση της Κύπρου και έγραψε μαζί με χιλιάδες άλλους Έλληνες, την ηρωική ιστορία του ’55-59.
Σκύβω ευλαβικά το κεφάλι μπροστά στον ηρωομάρτυρα και προσεύχομαι μαζί σας για την ανάπαυση της ψυχής αυτού και του πατέρα του, πατέρα Ανδρέα, που μέχρι την τελευταία του πνοή αγωνίστηκε για την αποκατάσταση της αλήθειας και της μνήμης του παιδιού του.
Μπορεί τα γεγονότα να έλαβαν χώρα κάποιες δεκαετίες προτού καν γεννηθώ, αλλά για εμένα προσωπικά η τραγική αυτή κατάληξη του ήρωα Γιαννάκη Στεφανίδη είναι πολύ οικεία, λόγω της αδελφικής μου φιλίας με τον αδελφότεχνο του, Αλέξη.
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης, γεννήθηκε στην Καρπασία το 1939 και ήταν ο πρωτότοκος γιός του Παπα-Ανδρέα και της Ευγενίας Στεφανίδη. Το σάλπισμα αγώνα της ΕΟΚΑ για λευτεριά, τον βρίσκει ακόμα μαθητή της 4ης τάξης της Σχολής του Σαμουήλ, όμως αυτό δεν τον απέτρεψε, σαν να ‘ταν από χρόνια έτοιμος, να βγάλει τη στολή του μαθητή, να πετάξει τα βιβλία και να δώσει από τους πρώτους τον όρκο της ΕΟΚΑ.
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης ρίχτηκε, όπως και τόσοι άλλοι νέοι της εποχής, με τα μούτρα στον αγώνα. Γιατί ανήκε σ’ εκείνη τη χρυσή γενιά που είχε μάθει ότι στον κόσμο αυτό κανένα φως δεν μπορεί να είναι αληθινό κάτω από σκλαβωμένο τον γαλάζιο ελληνικό ουρανό της Κύπρου μας.
Έλαβε μέρος σε παράτολμες επιχειρήσεις, ενέδρες, ανατινάξεις, καταδρομικές ενέργειες για απελευθέρωση κρατουμένων αγωνιστών, δολιοφθορές, απόκρυψη αγωνιστών και πάλευε συνεχώς για την αναδιοργάνωση του τομέα.
Εξακολούθησε να παραμένει ασύλληπτος και κέρδισε τον θαυμασμό, τον σεβασμό και την εκτίμηση των συναγωνιστών του.
Των νεαρών παιδιών που ο αγώνας τους για την Ελευθερία, εξέπληξε την ανθρωπότητα, εμπνέοντας και καταγράφοντας στην συλλογική μνήμη και στις ψυχές μας μία και μόνον προοπτική του Αγώνα: Την Ένωση με την Ελλάδα.
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης δολοφονήθηκε άνανδρα από γνωστούς – αγνώστους και η δολοφονία του είναι ένα κεφάλαιο ντροπής και οδύνης για την ένδοξη ιστορία της Κύπρου. Ο Γιαννάκης Στεφανίδης εκτελέστηκε χωρίς να έχει δοθεί καμιά εντολή σε κανένα.
Δυστυχώς ο Γιαννάκης δεν έπεσε με τα βόλια του εχθρού στα στήθια, όπως του άρμοζε Στις αρχές του Φλεβάρη του 1959, λίγο πριν την υπογραφή της συνθήκης της Ζυρίχης, ο Γιαννάκης Στεφανίδης, μπήκε σε μια άδικη και παρανοϊκή διελκυστίνδα αντιπαλοτήτων με τους συντρόφους του. Και έπεσε άνανδρα, δολοφονηθείς από κάποιους εξ αυτών.
Δε γύρισε με τους νικητές. Το δράμα του Παπανδρέα Στεφανίδη το έζησε όλη η Κύπρος. Ζητούσε πληροφορίες, ζητούσε δικαιοσύνη, δε ζητούσε εκδίκηση.
Ο τραγικός πατέρας πρωτοστατεί στην προσπάθεια για επιστροφή της σωρού του παιδιού του και στην αποκατάσταση της αλήθειας γύρω από τις συνθήκες δολοφονίας του.
Στις 26 Ιουνίου 1959 στο κοιμητήριο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης το άψυχο κορμί του ήρωα Γιαννάκη Στεφανίδη εγκαταλείπεται στον χώρο λίγη ώρα πριν από την τέλεση της κηδείας του.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Η δολοφονία του υπήρξε μία μελανή σελίδα στην ιστορία του Εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα και ένα προμήνυμα για τα δεινά που θα διερχόταν ο τόπος μας.
Ο τραγικός και άδικος θάνατος του ήρωα Γιαννάκη Στεφανίδη ήταν αποτέλεσμα του διχασμού και της προδοσίας, πάθη που οδήγησαν αργότερα, την πατρίδα μας στην καταστροφή. Η ιστορία θα πρέπει να σταθεί ως οδηγός και καθοδηγητής μας στις δύσκολες αυτές στιγμές που διανύει η πατρίδα μας.
Μέσα από την τραγική ιστορία του Γιαννάκη Στεφανίδη οφείλουμε να αντλήσουμε διδάγματα και να υπερβούμε τα διχαστικά σύνδρομα και τις τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος. Είναι πλέον καιρός, τιμώντας πραγματικά τις θυσίες των ηρώων μας να μείνουμε πιστοί στην ίδια ηθική, στα ίδια ιδανικά και την ίδια αγάπη προς την πατρίδα μας.
Σήμερα που η πατρίδα μας βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, εάν πραγματικά επιθυμούμε το καλό αυτού του τόπου, οφείλουμε να πορευτούμε με πραγματική ενότητα ανάμεσα μας, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες και τις προκλήσεις των καιρών μας.
Ελληνίδες και Έλληνες,
Μιλάμε σίγουρα με συγκίνηση και συμμεριζόμαστε την εθνική υπερηφάνεια. Tην ψυχή των νεκρών μας μόνον ο Kύριος μπορεί να την αναπαύσει. Εμείς όμως μπορούμε, λέγοντας αιωνία η μνήμη τους, να πράξουμε ό,τι πρέπει, για να κρατάμε ζωντανά τα ιδανικά που φούσκωσαν τα νεανικά τους στήθια, να κρατήσουμε πάνω απ’ όλα εκείνο που και για τους ίδιους ήταν η ουσία της ιστορικής μνήμης αυτού του τόπου κι αυτού του ξεχωριστού ελληνικού λαού.
Πρέπει να σταθούμε με δέος μπροστά στη θυσία του Γιαννάκη Στεφανίδη που έπεσε σκοτωμένος από το εμφύλιο μίσος. Χωρίς ο ίδιος να έχει μισήσει κανένα.
Σήμερα που η κοινωνία μας προχωρεί χωρίς ιδανικά, χωρίς αντοχές, χωρίς άμυνες, πρέπει το Έθνος των Ελλήνων να ακουμπάει σταθερά στη δωρική ιστορία της γενιάς του Στεφανίδη.
Άλλωστε, ο Αγώνας της ΕΟΚΑ δεν ήταν εθνικιστική παράκρουση, αλλά ήταν η γενναία πάλη ενός ολόκληρου λαού, για Ελευθερία, Δικαιοσύνη και Εθνική αξιοπρέπεια. Τις καταγεγραμμένες ιστορικές πραγματικότητες δεν μπορεί κανείς να τις παραχαράξει. Δεν το επιτρέπει το αίμα των ηρώων μας.
Φοβάμαι όμως ότι, όσο και να αποδίδουμε τιμές στους ήρωές μας η ψυχή τους δε γαληνεύει όσο η κατοχή και διχοτόμηση πλήττει την πατρίδα μας.
Για χρόνια πολλά παρακαλέσαμε, συγκατανεύσαμε, κάναμε συμβιβασμούς μεγάλους, ξορκίσαμε της γης τους δυνατούς και τους διεθνείς οργανισμούς, ελπίσαμε σε ψηφίσματα και σε αφηρημένες αρχές… Για χρόνια περιφέραμε το δίκιο μας στους διαδρόμους των ξένων πρεσβειών και των μεγάλων διεθνών αρχών.
Eις μάτην.
Ύστερα πάλι δοκιμάσαμε, όσο μπορούσαμε, να πάρουμε την τύχη μας στα χέρια μας. Kάναμε βήματα που για χρόνια ήταν μονάχα σκέψεις. Είπαμε να θωρακίσουμε την πατρίδα μας και να κάνουμε να καταλάβουν εκείνοι που έχουν τη δύναμη και μπορούν, ότι αν δεν ενδιαφερθούν, κάποτε θα έρθει η ώρα να κερδίσουμε ξανά σας Έλληνες, όπως γνωρίζουμε, το δίκiο και τη λευτεριά μας. Και τότε μας έκοψαν, μας φοβέρισαν, μας εμπόδισαν.
Η θυσία, τα μηνύματα και η φιλοσοφία του Γιαννάκη Στεφανίδη δε συνάδουν με την παρούσα κατάσταση που βιώνει ο τόπος μας. Αν θέλουμε να αναπαυθεί η ψυχή των Γιαννάκη και Παπα-Ανδρέα Στεφανίδη, αν επιθυμούμε να είμαστε άξιοι απόγονοί τους, οφείλουμε στα δικά μας παιδιά και στις μελλοντικές γενιές να κληροδοτήσουμε μια Κύπρο όπως αυτοί την ονειρεύτηκαν.
Γι’ αυτό ας ξαναβρούμε τη χαμένη μας υπερηφάνεια. Ας παραδειγματιστούμε από τον όμορφο Αγώνα της ΕΟΚΑ και ας μην υποκύψουμε στους εκβιασμούς των δήθεν τελευταίων ευκαιριών.
Μαζί με τη μητέρα πατρίδα, την Ελλάδα, χέρι-χέρι, ας χαράξουμε την εθνική μας στρατηγική που θα μας επιτρέψει να ελπίζουμε ξανά. Να ελπίζουμε ότι θα τελειώσει η ομηρία της σκλαβωμένης μας πατρίδας.
Eλληνίδες, Έλληνες,
Μιλάμε σίγουρα με συγκίνηση και συμμεριζόμαστε την εθνική υπερηφάνεια. Tην ψυχή των νεκρών μας μόνον ο Kύριος μπορεί να την αναπαύσει. Eμείς όμως μπορούμε, λέγοντας αιωνία η μνήμη τους, να πράξουμε ό,τι πρέπει για να κρατάμε ζωντανά τα ιδανικά που φούσκωσαν τα νεανικά τους στήθια, να κρατήσουμε πάνω απ’ όλα εκείνο που και για τους ίδιους ήταν η ουσία της ιστορικής μνήμης αυτού του τόπου κι αυτού του ξεχωριστού ελληνικού λαού.
Δεν μπορώ όμως να λέω λόγια μεγάλα αλλά κούφια, ή να ρίξω συνθήματα εύηχα, μόνο έρχομαι να φέρω ξανά την παλιά εκείνη είδηση που ως παρακαταθήκη μας άφηκε ο πρόγονος μας χρονικογράφος Λεόντιος Mαχαιράς, σε μιαν άλλη σκοτεινή εποχή σκλαβιάς και κατοχής, που έγραφε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, πριν ακόμη Tούρκου πόδι πατήσει στο νησί:
“ ότι το νερόν πάγει και ο άμμος μεινίσκει, τουτέστιν οι ξένοι θέλουν πάγειν
και οι τοπικοί θέλουν μείνειν ”
AYTO AKPIBΩΣ ΘA ΓINEI, ETΣI ΠPEΠEI NA ΓINEI
Kι αυτό είναι ακριβώς που ακούγεται την ώρα που θα πούμε
AIΩNIA AΣ EINAI H MNHMH TOY HPΩA ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ
και του πατέρα του παπα-Ανδρέα Στεφανίδη.
Ανδρέας Παπαχαραλάμπους
Δήμαρχος Στροβόλου
