Ομιλία στον εορτασμό Εθνικών Επετείων 25ς Μαρτίου και 1ης Απριλίου, 24/3/16 – Σωματείο «ο Φάρος»

Προσφωνήσεις 

Ελληνίδες, Έλληνες

Με εθνική περηφάνια, ψυχική ανάταση και συγκίνηση γιορτάζουμε και φέτος τις εθνικές επετείους της 25^ης Μαρτίου του 1821 και της 1^ης Απριλίου του 1955. Τιμούμε τους ήρωες αγωνιστές, που με το μεγαλείο της ψυχής τους  και την αυτοθυσία τους, χάραξαν με το αίμα τους την πορεία προς την ελευθερία. Οι ήρωες των απελευθερωτικών αγώνων του 1821 και 1955-1959 όρθωσαν το ανάστημά τους, για να υπερασπιστούν την εθνική τιμή και ανθρώπινη αξιοπρέπεια, που βεβηλώνονταν από τον ξένο δυνάστη.

Επί τέσσερις αιώνες, ο σκλαβωμένος ελληνικός λαός βίωνε την καταπάτηση των αναφαίρετων δικαιωμάτων του κάθε ανθρώπου για την ελευθερία και την αυτοδιάθεση, την ισότητα, την άσκηση των θρησκευτικών του πεποιθήσεων, την πρόσβαση στη μόρφωση. Η βιαιότητα και η βαρβαρότητα των κατακτητών δεν ήταν αρκετή: αβάστακτος ήταν ο «φόρος αίματος», το παιδομάζωμα, η απαγωγή των Ελληνόπουλων από τις Οθωμανικές στρατιές. Από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης για αιώνες οι Τούρκοι κατακτητές δρούσαν με γνώμονα τον εξευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αλλά κυρίως, τον αφανισμό του ελληνικού έθνους και της Ορθοδοξίας. Παρά τα ασφυκτικά δεσμά τους, ο πόθος για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και την ελευθερία διατηρήθηκε άσβεστος στις ψυχές των Ελλήνων και Κυπρίων.

Με την ίδρυση της «Φιλικής Εταιρείας» στην Οδησσό της Ρωσίας το 1814 από τους Έλληνες λόγιους της διασποράς, ξεκίνησαν οι προετοιμασίες για τη μεγάλη εθνική εξέγερση. Ο ελληνικός διαφωτισμός και η γαλλική επανάσταση είχαν ήδη προετοιμάσει το έδαφος, καλλιεργώντας όλο και περισσότερο τον υποβόσκοντα εθνικό αναβρασμό.

Για πολλούς, η αποτίναξη του τουρκικού ζυγού φάνταζε ως ένα παράλογο, άπιαστο όνειρο. Δεν υπολόγιζαν όμως το σθένος, την ανδρεία, το ήθος, αλλά κυρίως τη μακραίωνη εθνική και ιστορική συνείδηση των Ελλήνων, όπλα πιο δυνατά και από όλα τα κανόνια και πυρομαχικά και από τις στρατιές των χιλιάδων Οθωμανών κατακτητών.

Την 25^η Μαρτίου του 1821, ημέρα εορτασμού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, μίας από τις μεγαλύτερες γιορτές της Ορθοδοξίας, ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός κηρύττει την έναρξη της επανάστασης στη Μονή της Αγίας Λάβρας στα Καλάβρυτα. Η είδηση μαθεύτηκε σε κάθε γωνιά της Ελλάδος, με χιλιάδες διψασμένες   για ελευθερία ψυχές να ενώνονται, σχηματίζοντας ένα μέτωπο. Τίποτα δε φράσσει πια τους αρματολούς και κλέφτες. Μαζί τους στον αγώνα, κάθε λογής άνθρωποι: λόγιοι και αμόρφωτοι, πλούσιοι και φτωχοί, αγρότες, ναυτικοί, κληρικοί και λαϊκοί. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, η Μαντώ Μαυρογένους, ο Μάρκος Μπότσαρης, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Κανάρης, των οποίων τα ονόματα έχουν χαραχθεί στην ιστορία του Ελληνικού Έθνους.

Χιλιάδες οι αγωνιστές που θυσιάστηκαν, αλλά βαρύ και το τίμημα για την Κύπρο μας, με την άνανδρη σφαγή του Εθνομάρτυρα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και άλλων κληρικών και προκρίτων, την 9^η Ιουλίου του 1821.  Τότε που ο προκαθήμενος της κυπριακής εκκλησίας συμπύκνωσε, μέσα στο διάλογο που είχε με τον Τούρκο Διοικητή, το πνεύμα της αυταπάρνησης, το ψυχικό μεγαλείο και την ευψυχία του Έλληνα.  Του ΄Ελληνα που δε δειλιάζει μπροστά στο θάνατο.  Αλλά προτάσσει την απάντηση εκείνη που αντικατοπτρίζει το ήθος της υπέρτατης για την πατρίδα θυσίας.

Μετά από σχεδόν μία δεκαετία αγώνων και θυσιών, αλλά, δυστυχώς και διχονοιών ανάμεσα στους Έλληνες, υπογράφεται το 1830 το Πρωτόκολλο του Λονδίνου ή αλλιώς το «Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας» , η πρώτη διπλωματική πράξη που αναγνώριζε την ύπαρξη ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.

Στο νησί μας, το νοτιότερο κομμάτι του ελληνισμού, ο τουρκικός ζυγός έληξε σχεδόν μισό αιώνα αργότερα και δυστυχώς, όχι με την έκβαση που επί αιώνες ποθούσαν οι Έλληνες της Κύπρου. Το 1878 υπογράφτηκε η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, η οποία προνοούσε την εκχώρηση της Κύπρου στη Μεγάλη Βρετανία, με πλήρη δικαιώματα κατάληψης και διοίκησής της. Έστω και αν αρχικά ο νέος «χριστιανός» ευρωπαίος κατακτητής φάνταζε πιο «πολιτισμένος» και λιγότερο βάρβαρος  από τον προηγούμενο, το αληθινό πρόσωπο των Βρετανών αποικιοκρατών δεν άργησε να αποκαλυφθεί. Απώτερος στόχος τους, όπως κάθε κατακτητή, η απόλυτη οικονομική εκμετάλλευση του νησιού και η αποστράγγιση του φυσικού και γεωλογικού πλούτου του. Για άλλη μια φορά, ο ελληνισμός της Κύπρου υπέμεινε επί δεκαετίες την υποδούλωση και την καταπάτηση των δικαιωμάτων του από τον ξένο δυνάστη.

Η κυπριακή ψυχή είναι, όμως, γενναία. Και η εθνική μνήμη δεν ξεχνιέται, ούτε χάνεται στους αιώνες. Μετά από πολύχρονες, άκαρπες διπλωματικές προσπάθειες για αυτοδιάθεση και Ένωση με την μητέρα Ελλάδα, η εθνική συνείδηση έδωσε νέα εντολή: ήρθε ο καιρός να ορθώσουμε το ανάστημά μας και να πολεμήσουμε για την ελευθερία μας, το υπέρτατο αγαθό που επί αιώνες, αν όχι και χιλιετηρίδες, μας στερούν οι ξένοι.

Την 1^η Απριλίου του 1955, σαν ηφαίστειο που κόχλαζε καιρό, εκρήγνυται ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ. Για άλλη μια φορά, κλήρος και λαός ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αποτινάξουν τον ξένο ζυγό: ο Γεώργιος Γρίβας «Διγενής» ηγείται του στρατιωτικού αγώνα, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ’,  του πολιτικού αγώνα.

Και ενώ, αρχικά, φάνταζε ως ένας άλλος αγώνας του Δαβίδ με τον Γολιάθ, οι Βρετανοί κατακτητές εκπλήσσονται από τον ηρωισμό, το ήθος και την αποφασιστικότητα των αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Σύμβολα ανδρείας και ηρωισμού, μαζί τους ξεσηκώνουν ένα ολόκληρο νησί, που αποζητά την ελευθερία του. Τα μικρά και στενόχωρα κρησφύγετα στον Μαχαιρά και στο Δίκωμο δεν μπορούν να χωρέσουν το μεγαλείο και το θάρρος της ψυχής του Γρηγόρη Αυξεντίου και του Κυριάκου Μάτση.

Η Βρετανία επιδεικνύει αδίστακτο μένος για να καταπνίξει τον αγώνα. Οι παράνομες συλλήψεις των αγωνιστών, τα ανελέητα βασανιστήρια στα κρατητήρια και τέλος, οι απαγχονισμοί, δεν μπορούσαν να καταπνίξουν τον αγώνα, να σωπάσουν τις χιλιάδες φωνές, που βροντοφώναζαν σε κάθε γωνιά του νησιού  για την πολυπόθητη ελευθερία. Στον βωμό της ελευθερίας θυσιάζονται τα παλληκάρια μας: Μάρκος Δράκος, Στυλιανός Λένας, Φώτης Πίττας, Ανδρέας Κάρυος, Μιχαήλ Καραολής, Ανδρέας Δημητρίου, Ανδρέας Ζάκος, Ιάκωβος Πατάτσος, Χαρίλαος Μιχαήλ και ο 19χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης, το νεαρότερο και τελευταίο θύμα των κατακτητών.

Τα «Φυλακισμένα Μνήματα» γίνονται η τελευταία κατοικία για 13 αγωνιστές που δολοφονήθηκαν από τους Βρετανούς. Η αρετή, το πνεύμα, το σθένος, η μαχητικότητα και τέλος, η αυτοθυσία τους, φωτίζουν, σαν τα πιο λαμπρά αστέρια, την ιστορία του τόπου μας.

Ο αγώνας ενός μικρού λαού ενάντια στη βρετανική αυτοκρατορία γράφτηκε ως ένα από τα πιο σημαντικά έπη στην ιστορία των Ελλήνων της Κύπρου. Η πολυπόθητη ελευθερία και ανεξαρτησία κερδήθηκε, αλλά όχι με την έκβαση που επιθυμούσε ο κυπριακός ελληνισμός, αλλά με ένα δοτό, «προβληματικό» Σύνταγμα.

Δυστυχώς, η ελευθερία του τόπου μας ήταν πολύ σύντομη. Με την εισβολή το καλοκαίρι του 1974 καταλήφθηκε παράνομα το 37% των κυπριακών εδαφών από τα τουρκικά στρατεύματα. Σαράντα δύο χρόνια μετά, το κυπριακό κράτος παραμένει ακόμη διαιρεμένο.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Εμείς ως Έλληνες, ως οι ζωντανοί φορείς μιας κληρονομιάς τριών και πλέον χιλιάδων χρόνων, έχουμε υπέρτατο χρέος να διαφυλάξουμε την αλήθεια της ιστορίας μας.  Αυτήν που χαράζει αλάνθαστα τη φυσιογνωμία μας και την ταυτότητά μας μέσα στο σύγχρονο κόσμο.

Φέρουμε βαρύτατο χρέος προς τους προγόνους μας που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την ελευθερία του τόπου μας. Τα μόνα εχέγγυα για τη διατήρηση της εθνικής μας συνείδησης είναι η ενότητα, η ομοψυχία και η τιμή και δόξα στους αγωνιστές μας. Αν αφήσουμε να ξεχαστεί η θυσία τους, παύουμε να υπάρχουμε ως έθνος.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Ας μην επαναπαυόμαστε. Η δικαίωση της θυσίας των χιλιάδων ηρώων μας θα επέλθει μόνο με την απελευθέρωση της πατρίδας μας, την επιστροφή στα πάτρια εδάφη και εστίες μας, μέσω μίας δίκαιης, έντιμης και βιώσιμης λύσης. Η αγωνία όλων των συγγενών των αγνοουμένων μας για τις τύχες των αγαπημένων τους ανθρώπων πρέπει, επιτέλους, να φτάσει στο τέλος της. Οι καμπάνες των βεβηλωμένων εκκλησιών μας στα κατεχόμενα εδάφη μας περιμένουν να ηχήσουν χαρμόσυνα και πάλι.

Όσο δύσκολος και αν φαντάζει, ο αγώνας για επιστροφή πρέπει να είναι αδιάλειπτος. Προσμένουμε και συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε και να διεκδικούμε μία δίκαιη λύση για την πατρίδα μας, που θα εξασφαλίζει συνθήκες ασφάλειας για κάθε Κύπριο πολίτη, σε ένα ελεύθερο ευνομούμενο κράτος. Για αυτό ακριβώς που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν οι ήρωες του Έθνους μας.

Αιωνία η μνήμη σε όλους τους ήρωες μας.